|
«جَاءَ أَعْرَابِيٌّ إِلَى النَّبِيِّ A فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ مَا الْكَبَائِرُ؟ فَذَكَرَ الْحَدِيثَ وَفِيهِ الْيَمِينُ الْغَمُوسُ وَفِيهِ قُلْتُ: وَمَا الْيَمِينُ الْغَمُوسُ؟ قَالَ: اَلَّذِى يَقْتَطِعُ بِهَا مَالَ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ هُوَ فِيهَا كَاذِبٌ»
«Бир аъробий Пайғамбар с.а.в.нинг олдиларига келиб, эй Аллоҳнинг пайғамбари, катта гуноҳлар қайсилар, деб сўради. Ўша ҳадис айтилиб, унда ёлғон қасам ҳам айтилди. Шу хусусда мен, ёлғон қасам нима, деб сўрадим. Айтдиларки, у шундай қасамки, у туфайли бир мусулмон кишининг моли ноҳақ олинади, қасам ичган одам ёлғон қасам ичади».19
Абу Ҳурайрадан ривоят қилинади:
«خُمْسٌ لَيْسَ لَهُنَّ كَفَّارَةٌ: اَلشِّرْكُ بِاللهِ وَقَتْلُ النَّفْسِ بِغَيْرِ حَقٍّ وَبَهْتُ مُؤْمِنٍ وَالْفِرَارُ يَوْمَ الزَّحْفِ وَيَمِينٌ يَقْتَطِعُ بِهَا مَالاً بِغَيْرِ حَقٍّ»
«Пайғамбар с.а.в. дедилар: Беш нарсага каффорат ўтмайди. Улар: Аллоҳга ширк келтириш, ноҳақ одам ўлдириш, мўминга туҳмат қилиш, душман билан тўқнаш келинган кунда ортга чекиниш, бировнинг моли ноҳақ олинадиган қасам».20 Яъни, ёлғон қасам.
Аллоҳ Таоло оятни Ўзининг ўйнаб айтилган қасам учун эмас, қалбларимиздан чиқиб қилинган ишлар учун жазога тортишини баён қилиш билан якунлаяпти. У Зот (غَفُورٌ )дир, бизни ўйнаб айтилган қасамлар учун жазога тортмайди. (حَلِيمٌ )дир. Жазога лойиқ одамни тез жазоламайди. Ҳалимликнинг бир маъноси жазони кечиктиришдир.
@ @ @
لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فَآؤُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ * وَإِنْ عَزَمُواْ الطَّلاَقَ فَإِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
– „226. Хотинларидан қасам билан юз ўгирган кишилар учун тўрт ой муҳлат бор. Агар (шу муддат ичида хотинларига) қайтсалар (жоиздир). Зеро, Аллоҳ шубҳасиз мағфиратли, раҳмлидир. 227. Ва агар талоқ қилишни қасд қилган бўлсалар, бас, албатта Аллоҳ эшитгувчи, билгувчидир“. [2:226-227]
Аллоҳ Таоло бу икки муборак оятда юқорида айтиб ўтилган оқимда яна бошқа бир шаръий ҳукмни баён қиляпти. Бу тўрт ойдан
(19) Бухорий: 6409.
(20) Аҳмад: 2/362.
29-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232